~ विचार जगत ~

मैं जिसे ओढ़ता-बिछाता हूँ
वो ग़ज़ल आपको सुनाता हूँ

एक जंगल है तेरी आँखों में
मैं जहाँ राह भूल जाता हूँ

तू किसी रेल-सी गुज़रती है
मैं किसी पुल-सा थरथराता हूँ

हर तरफ़ ऐतराज़ होता है
मैं अगर रौशनी में आता हूँ

एक बाज़ू उखड़ गया जबसे
और ज़्यादा वज़न उठाता हूँ

मैं तुझे भूलने की कोशिश में
आज कितने क़रीब पाता हूँ

कौन ये फ़ासला निभाएगा
मैं फ़रिश्ता हूँ सच बताता हूँ

~दुष्यंत कुमार

માનવીને આ જગત આદમથી શેખાદમ સુધી
એજ દોરંગી લડત આદમથી શેખાદમ સુધી.

એજ ધરતી એજ સાગર એજ આકાશી કલા
એજ રંગીલી રમત આદમથી શેખાદમ સુધી.

રૂપનું રંગીન ગૌરવ પ્રેમના લાચાર હાલ
એજ છે(લાગી શરત) આદમથી શેખાદમ સુધી.

મોતને શરણે થવામાં સાચવે છે રમ્યતા
જિંદગીની આવડત આદમથી શેખાદમ સુધી.

ફૂલમાં ડંખો કદી કયારેક કાંટામાં સુવાસ
લાગણીની આ રમત આદમથી શેખાદમ સુધી.

બુધ્ધિની દીપક ના સામે ઘોર આંધારા બધે
એએક સત બાકી અસત આદમથી શેખાદમ સુધી.

બુધ્ધિ થાકી જાયતો લેવો સહારો પ્રેમનો
સારી છે આ બૂરીલત આદમથી શેખાદમ સુધી.

મોતનું બંધન છતાં કરતો રહ્યો છે માનવી
જિંદગીની માવજત આદમથી શેખાદમ સુધી.

જિંદગી પર રૂપ યૌવન પ્રેમ મસ્તી ને કલા
સૌ રહ્યા છે એક મત આદમથી શેખાદમ સુધી.

કોઈના ખોળે ઢળી છે કે પોઢી ઠંડક પામવા
માનવી છે યત્ન રત આદમથી શેખાદમ સુધી.

રંગ બદલાતા સમયના જોઇ દિલ બોલી ઉઠ્યું
’શું ખરું ને શું ગલત આદમથી શેખાદમ સુધી.

~ શેખાદમ આબુવાલા

अपनी मर्ज़ी से कहाँ अपने सफ़र के हम हैं
रुख़ हवाओं का जिधर का है उधर के हम हैं

पहले हर चीज़ थी अपनी मगर अब लगता है
अपने ही घर में किसी दूसरे घर के हम हैं

वक़्त के साथ है मिट्टी का सफ़र सदियों तक
किसको मालूम कहाँ के हैं किधर के हम हैं

चलते रहते हैं कि चलना है मुसाफ़िर का नसीब
सोचते रहते हैं कि किस राहगुज़र के हम हैं

गिनतियों में ही गिने जाते हैं हर दौर में हम
हर क़लमकार की बेनाम ख़बर के हम हैं

– निदा  फ़ाज़ली

પરિચય  છે  મંદિરમાં  દેવોને   મારો

અને   મસ્જિદોમાં   ખુદા  ઓળખે  છે

નથી મારું વ્યક્તિત્વ  છાનું  જ કોઈથી

તમારા   પ્રતાપે   બધાં   ઓળખે  છે

સુરાને  ખબર  છે  પિછાણે  છે  પ્યાલી

અરે  ખુદ  અતિથિ   ઘટા  ઓળખે  છે

ન  કર  ડોળ  સાકી  અજાણ્યા  થવાનો

મને  તારું   સૌ  મયકદા  ઓળખે   છે

પ્રણય જ્યોત કાયમ છે મારા જ દમથી

મેં  હોમી  નથી   જિંદગી  કાંઈ અમથી

સભાને  ભલે  હોય  ન  કોઈ  ગતાગમ

મને  ગર્વ  એ  છે  કે  શમા ઓળખે છે

મેં  લો’યાં છે  પાલવથી ધરતીનાં આંસુ

કરુણાનાં   તોરણ   સજાવી   રહ્યો   છું

ઊડી  ગઈ  છે  નીંદર  ગગન-સર્જકોની

મને    જ્યારથી   તારલાં   ઓળખે  છે

અમે  તો  સમંદર  ઉલેચ્યો   છે  પ્યારા

નથી  માત્ર   છબછબિયાં  કીધાં  કિનારે

મળી  છે   અમોને   જગા   મોતીઓમાં

તમોને   ફક્ત   બદબુદા   ઓળખે   છે

તબીબોને  કહી  દો   કે   માથું  ન મારે

દરદ  સાથે  સીધો  પરિચય   છે  મારો

હકીકતમાં   હું   એવો  છું  રોગી   જેને

બહુ   સારી   પેઠે   દવા   ઓળખે   છે

દિલે ‘શૂન્ય’  એવા  મેં  જખ્મો  સહ્યાં  છે

કે  સૌ   પ્રેમીઓ   મેળવે   છે   દિલાસો

છું   ધીરજનો   મેરુ  ખબર   છે  વફાને

દયાનો   છું  સાગર   ક્ષમા  ઓળખે   છે

સ્વર: મનહર ઉધાસ

ગીતઃ ‘શૂન્ય’ પાલનપુરી

સંગીતઃ ભરત ગાંધી

ક્લીક કરો અને સાંભળોઃ Parichay_Chhe_Mandir_Man-Manhar_Udhas -Shunya_Palanpuri-Bharat_Gandhi.mp3

(Source: http://www.mavjibhai.com/MadhurGeeto/parichaychhe.htm)

आदमी बुलबुला है पानी का
और पानी की बहती सतह पर टूटता भी है, डूबता भी है,
फिर उभरता है, फिर से बहता है,
न समंदर निगला सका इसको, न तवारीख़ तोड़ पाई है,
वक्त की मौज पर सदा बहता – आदमी बुलबुला है पानी का।

ज़िंदगी क्या है जानने के लिए,
जिंदा रहना बहुत जरूरी है।

आज तक कोई भी रहा तो नहीं॥

सारी वादी उदास बैठी है,
मौसम-ए-गुल ने खुदकुशी कर ली।

किसने बारूद बोया बागों में॥

आओ हम सब पहन लें आईनें,
सारे देखेंगे अपना हीं चेहरा।

सब को सारे हसीं लगेंगे यहाँ॥

हैं नहीं जो दिखाई देता है,
आईने पर छपा हुआ चेहरा।

तर्जुमा आईने का ठीक नहीं॥

हमको ग़ालिब ने ये दुआ दी थी,
तुम सलामत रहो हजार बरस।

ये बरस तो फ़क़त दिनों में गया॥

लब तेरे मीर ने भी देखे हैं,
पंखुरी इक गुलाब की सी है।

बातें सुनते तो ग़ालिब हो जाते॥

ऎसे बिखरे हैं रात-दिन जैसे,
मोतियों वाला हार टूट गया।

तुमने मुझको पिरोके रखा था॥

– गुलज़ार

સાવ અમસ્તું નાહક નાહક નિષ્ફળ નિષ્ફળ રમીએ,
ચાલ મજાની આંબાવાડી! આવળબાવળ રમીએ.

બાળસહજ હોડી જેવું કંઈ કાગળ કાગળ રમીએ,
પાછળ વહેતું આવે જીવન, આગળ આગળ રમીએ.

માંદા મનને દઈએ મોટું માદળિયું પહેરાવી,
બાધાને પણ બાધ ન આવે, શ્રીફળ શ્રીફળ રમીએ.

તરસ ભલેને જાય તણાતી શ્રાવણની હેલીમાં,
છળના રણમાં છાનાંમાનાં મૃગજળ મૃગજળ રમીએ.

હોય હકીકત હતભાગી તો સંઘરીએ સ્વપ્નાંઓ,
પ્રારબ્ધી પથ્થરની સાથે પોકળ પોકળ રમીએ.

ફરફર ઊડતું રાખી પવને પાન સરીખું પહેરણ,
મર્મર સરખા પારાવારે ખળખળ ખળખળ રમીએ.

હું ય ‘ગની’, નીકળ્યો છું લઈને આખોમાખો સૂરજ,
અડધીપડધી રાત મળે તો ઝાકળ ઝાકળ રમીએ.

-ગની દહીંવાલા

જગત જ્યારે જ્યારે કનડતું રહે છે,
મને કંઈક મારામાં જડતું રહે છે.

છે દિલ પર અસર શેનાં આકર્ષણોની ?
નથી ઢાળ તો પણ ગબડતું રહે છે.

પડે જેમ ખુશબૂનાં પગલાં હવામાં,
કોઈ એમ મારામાં પડતું રહે છે.

રહી દૂર કોઈ રહે ઠેઠ ભીતર,
રહી પાસે કોઈ, અછડતું રહે છે.

આ મન છે કે માણેકશાની ચટાઈ ?
બને દહાડે, રાતે ઊખડતું રહે છે.

આ વાતાનુકૂલિત મકાનોની પાછળ,
જરઠ ઝાડ કંઈ-કંઈ બબડતું રહે છે.

હથેળીની ભાષા અડી ગઈ’તી ક્યારેક,
કબૂતર હજી પણ ફફડતું રહે છે.

-વિવેક મનહર ટેલર

(જરઠ=વૃદ્ધ)

(માણેકશાહ બાવાની ચટાઈ: અમદાવાદનો (કે મહેમદાબાદનો) સુલતાન શહેર ફરતે કોટ બાંધી રહ્યો હતો ત્યારે ત્યાં પડી રહેતો ફકીર ઓલિયો માણેકશાહ બાવો ચટાઈ વણતો રહેતો. દિવસ દરમિયાન એ ચટાઈ વણતો રહેતો અને કોટ બંધાવા આવતો પણ સાંજ પડતા એ ચટાઈ ખોલી નાંખતો અને કોટ તૂટી પડતો દિવસો સુધી આમ ચાલ્યું પછી જ્યારે રાજાને ફકીરનું મહત્વ સમજાયું અને એના આશીર્વાદ લેવા ગયો ત્યારે માણેક બાવાએ ચટાઈ ઊકેલવાનું બંધ કર્યું અને કોટ બંધાયો)

– વિવેક મનહર ટેલર

सरहद की दोनों ओर चहकता चमन रहे,
એક જ રહે હૃદય, ભલે નોખાં વતન રહે.

બંને તરફના લોક વિચારે બસ આટલું-
मुझ से कहीं अधिक तेरे घर में अमन रहे ।

सूरों की तरह लफ़्ज़ भी सरहद से हैं परे,
ઇચ્છું છું, મારા કંઠમાં તારું કવન રહે.

ફોરમને કોઈ રેખા કદી રોકી ક્યાં શકી ?
आवाम दोनों ओर सदा गुलबदन रहे ।

सरहद ने क्या दिया है ख़ूं-औ-अश्क़ छोडकर ?
સપનું છે કોની આંખનું, આવું રુદન રહે ?

તારામાં મારું હિંદ ને મારામાં તારું પાક,
हर दिल में इसी आस का आवागमन रहे ।

-વિવેક મનહર ટેલર
(૧૪/૧૫-૦૧-૨૦૧૦)

જગત, બસ જગત જેવું લાગ્યું મને તો
વખોડેલ મત જેવું લાગ્યું મને તો  !

ગમે તે, ગમે ત્યાં, ગમે તેમ જીવે
મરેલી મમત જેવું લાગ્યું મને તો  !

તરો  કે ડૂબો, આવશો  છેલ્લે  કાંઠે
ગરજવાન સત જેવું લાગ્યું મને તો  !

રમાડે દિવસ, રાત સપનાં બતાવે
અધૂરી રમત જેવું  લાગ્યું  મને તો  !

ખબર પણ પડે નહીં અને  છેતરી’લ્યે
ગલત આવડત જેવું  લાગ્યું  મને તો  !

સતત ખોટ કરતા થડે  કોણ  બેસે  ?
દુકાળે, ખપત જેવું લાગ્યું મને તો  !

મિલનસાર થઈ જાય માણસ, ગરજમાં
કપાણે  કમત  જેવું  લાગ્યું  મને તો  !

ડૉ.મહેશ રાવલ